Jaarvergadering 2025 – ‘Grenzen aan de compensatiemaatschappij’

Thema

Op 16 mei 2025 vindt de jaarvergadering van de VAR plaats. Het thema van de preadviezen is: ‘Grenzen aan de compensatiemaatschappij’.

Neutraal geformuleerd gaat het (vrij naar wat Michiel Tjepkema daar in zijn preadvies over schrijft) bij de compensatiemaatschappij om een maatschappij waarin de overheid niet alleen schade vergoedt als zij er aansprakelijk voor is, maar ook onder allerlei andere omstandigheden. Minder neutraal omschreven betreft het de situatie dat vergoeding op grote schaal én lichtvaardig gebeurt.

Preadviezen

Uiterlijk eind april zullen de preadviezen beschikbaar zijn.

In de vier preadviezen wordt – kort gezegd – vanuit verschillende invalshoeken gekeken hoe (procedures over) de vergoeding van schade door de overheid eerlijker, efficiënter, eenvoudiger en (procedureel) rechtvaardiger kunnen.

Het eerste preadvies is van Michiel Tjepkema (Radboud Universiteit Nijmegen en Open Universiteit). Hij brengt oorzaken en achtergronden van de compensatiemaatschappij in kaart en kijkt naar situaties waarin de overheid uit eigen beweging verder gaat dan waar het aansprakelijkheidsrecht haar toe dwingt. Hij besteedt in het bijzonder aandacht aan drie ‘denkrichtingen’ die zouden kunnen worden gezien als uitwassen: het nadeelcompensatierecht, de inzet van de onverplichte tegemoetkoming en de opkomst van de term ‘ruimhartigheid’.

In het tweede preadvies kijken Rianka Rijnhout en Rosalba van Tilburg (Universiteit Utrecht) naar de grenzen van de compensatiesamenleving vanuit civielrechtelijk perspectief. Centraal staan twee innovaties die steeds vaker wordt gesuggereerd voor het schadevergoedingsrecht: standaardisering van schadevergoeding en herstelgericht (schade)vergoedingsrecht. De analyse van die innovaties gebeurt vanuit het theoretisch concept ‘betekenisvol compenseren’. Daarin worden de beide innovaties bekeken vanuit het perspectief van het geldende schadevergoedingsrecht, het perspectief van de belangen en ervaringen van benadeelden en het perspectief van het grondbeginsel voor (schade)herstel.

Berthy van den Broek (Royal Haskoning DHV en Universiteit Utrecht) beschrijft in het derde preadvies, mede op basis van haar ervaringen bij het Schadeschap luchthaven Schiphol en het Instituut Mijnbouwschade Groningen, zeven uitgangspunten voor de afhandeling van massale schadeverzoeken via het bestuursrecht: een preventieve aanpak, een proactieve aanpak, een onafhankelijke beslissende instantie, uniforme advisering door onafhankelijke, externe deskundigen, efficiënte inzet van die deskundigen, standaardisering en passende ondersteuning.

In het vierde en laatste preadvies kijken Thijs Franssen en Jean-Paul Heinrich (Pels Rijcken) waar zich knelpunten voordoen in de rechtsbescherming bij schaderegelingen en welke mogelijkheden er zijn (binnen het huidige recht of daarbuiten) om die te ontwijken of minder knellend te maken. Dat is, zo schrijven zij, niet alleen van belang voor de individuele rechtzoekende, maar ook voor het regelgevend en uitvoerend bestuursorgaan, juist omdat hun belangen heel vaak parallel lopen. Mogelijke oplossingen die zij analyseren, zijn onder meer de toetsing van algemeen verbindende voorschriften en beleid, een wettelijke grondslag voor een ‘speerpuntprocedure’ of ‘proefprocedure’ en het zelfstandig appellabel maken van schaderegelingen.

Programma

• Vanaf 9.00 Inloop met koffie/thee
• 09.30-09.45 Huishoudelijke vergadering (uitsluitend voor VAR-leden)
• 10.00-10.15 Aanvang inhoudelijke vergadering met rede van voorzitter Bert Marseille
• 10.15-11.15 Bespreking preadviezen 1 en 2
• 11.15-11.45 Pauze
• 11.45-12.45 Bespreking preadviezen 3 en 4
• 12.45-13.00 Huldiging winnaars VAR-pleitwedstrijd
• 13.00-14.00 Lunchpauze
• 14.00-15.00 Deelsessie 1
• 15.00-15.30 Pauze met koffie/thee
• 15.30-16.30 Deelsessie 2
• 16.30-16.45 Uitreiking VAR-Lex Michielsprijs
• 16.45-18.00 Borrel

Locatie

Jaarbeurs (Missionzaal in gebouw Supernova), Utrecht.

De locatie bevindt zich op enkele minuten lopen van station Utrecht Centraal. Verlaat het station aan de Jaarbeurszijde, loop langs het Beatrixgebouw en steek de Croeselaan over naar de Jaarbeursboulevard. Direct nadat u bioscoop Kinepolis bent gepasseerd, bevindt zich de ingang van het congresgebouw aan uw linkerhand. Neem daar de roltrap of de lift naar boven. Eventueel kunt u met Google Maps te voet navigeren naar deze locatie.

Komt u met de auto? Kijk dan op https://www.jaarbeurs.nl/bereikbaarheid.

Kosten

• Deelname aan de jaarvergadering is kosteloos voor leden.
• Niet-leden betalen € 75,- voor deelname. U kunt ook lid worden van de VAR, dat kost slechts € 42,50,- per jaar (voor studenten € 25,-).
• Tijdens de jaarvergadering wordt een lunch verzorgd (geheel vegetarisch). De kosten daarvan bedragen € 25,00. Op het aanmeldformulier kunt u aangeven of u gebruik wilt maken van de lunch.

Aanmelden

U kunt zich aanmelden door het aanmeldformulier in te vullen en te versturen. De kosten (voor zover van toepassing) kunt u voldoen via iDeal of een overboeking.

Vergaderstukken huishoudelijke vergadering

De vergaderstukken worden uiterlijk begin mei op de website geplaatst.

NOvA-punten

Voor advocaten die de bijeenkomst willen opvoeren voor NOvA-punten, ligt er een handtekeningenlijst klaar. Indien deze lijst zowel voorafgaand aan als na afloop van de bijeenkomst is getekend, verstrekt de VAR een certificaat van deelname.