Op vrijdagmiddag 1 december 2023 vindt de Jonge VAR plaats. We hebben dit jaar gekozen voor een even klassiek als actueel thema: bewijsrecht. De preadviezen over dat onderwerp worden geschreven door Dana van Weerden (Pels Rijcken), Michiel Hennevelt (Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden) en Dries van de Voort (Raad van State).
Ter toelichting op de drie preadviezen:
Ola Al Khatib: “Mijn preadvies behandelt de vraag wat het voor de bewijslastverdeling tussen overheid en burger betekent dat de besluitvormingscontext verandert door de inzet van complexe algoritmes door bestuursorganen. Besluitvorming is in toenemende mate gefragmenteerd: het daadwerkelijke beslismoment kan steeds lastiger gelokaliseerd worden. De klassieke bestuursrechtelijke bewijslastverdeling sluit niet goed aan op deze digitale context, omdat de fragmentatie de navolgbaarheid van de besluitvorming sterk reduceert voor zowel overheid als burger. In het preadvies kijk ik in hoeverre de rechter er momenteel in slaagt de nadelige effecten van algoritmische besluitvorming op de bewijspositie van de burger weg te nemen, alsook in hoeverre het wegnemen van deze effecten ingrijpen van de wetgever vereist.”
Michiel Hennevelt: “Mijn preadvies gaat over bewijsvermoedens in het belastingrecht. Van de Hoge Raad is de afgelopen jaren de nodige jurisprudentie verschenen die raakt aan (de grenzen aan) het gebruik van bewijsvermoedens, waaronder in fiscale boetezaken. Ondanks de lange geschiedenis van dit instrument wordt bovendien in de fiscale literatuur fundamenteel gediscussieerd over de wezenlijke kenmerken daarvan. Deze ontwikkelingen en discussies kunnen ook van belang zijn buiten het belastingrecht en zullen in een breder, bestuursrechtelijk kader worden geplaatst.”
Dries van de Voort: “Mijn preadvies gaat over de (nieuwe) burgerlus. Met de Wet versterking waarborgfunctie Awb wordt de burgerlus wettelijk verankerd in de Awb, waarmee de bestuursrechter een instrument in handen krijgt om in een tussenuitspraak de burger de mogelijkheid te geven zijn stellingen aannemelijk te maken. In de aanloop naar en naar aanleiding van het wetsvoorstel is het beoogde effect van de burgerlus – het vergroten van gelijke proceskansen – ter discussie gesteld, aangezien de Awb al gelijksoortige instrumenten toekent aan de bestuursrechter. Vanuit de bewijsstandaard van ‘aannemelijk maken’ zal ik daarom onderzoeken of de burgerlus een waardevolle toevoeging is aan het instrumentarium van de bestuursrechter.”
Informatie over locatie, tijdstip en opgave verschijnt spoedig op de website van de VAR. De preadviezen worden half november op de website van de VAR geplaatst.
