VAR-studiemiddag “Misbruik van recht: taak voor wetgever of voor rechter en bestuur?”

De VAR organiseert op woensdagmiddag 5 november 2014 in Amsterdam een studiemiddag over de mogelijkheden die er zijn om misbruik van recht tegen te gaan.

Aanleiding voor de studiemiddag is het (vermeende) misbruik van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Dit heeft de afgelopen tijd veel stof doen opwaaien. De VNG stelt dat zich medio 2013 “ongeveer tweehonderd” gemeenten hebben gemeld met vermoedens van oneigenlijk gebruik. Een sterke toename: drie maanden eerder telde de VNG nog ‘slechts’ tientallen meldingen van gemeenten. De VNG pleit daarom voor het niet langer toepassen van de Wet Dwangsom op Wob-verzoeken en de beslissingen die bestuursorganen daarover nemen. Inmiddels is bij de Tweede Kamer een initiatiefvoorstel voor een nieuwe Wob in behandeling waarin aan de wens van de VNG tegemoet gekomen wordt en heeft de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties eveneens aangekondigd dat er een wetsvoorstel komt waarin geregeld wordt dat de Wet dwangsom niet langer op de Wob van toepassing is.

Er zijn echter ook andere geluiden die berichten over grootschalig misbruik weerspreken. Zo blijkt uit een Gronings onderzoek dat er wel sprake is van een toename van betaalde dwangsommen, maar dat die niet erg groot is. Landelijk gezien gaat het om niet meer dan 400.00 euro in de jaren 2012 en 2013. De vraag is ook of een wetswijziging wel als een goede oplossing kan worden gezien. Daarmee verdwijnt immers ook een belangrijke prikkel voor het bestuur om Wob-verzoeken tijdig af te doen. Goed gezinde burgers worden daar de dupe van. Het echte probleem, namelijk burgers die misbruik maken van hun rechten, wordt bovendien niet aangepakt. Er wordt in elk geval geen oplossing geboden voor de omvangrijke verzoeken waarbij geen redelijk overleg mogelijk is over nadere specificering of de verzoeken van veelvragers. Daarnaast rijst de vraag of misbruik van recht niet een veel breder probleem is, dat zich niet beperkt tot de Wob. Denk bijvoorbeeld aan de vele verzoeken om toekenning van bijzondere bijstand en de talloze bezwaarschriften inzake verkeersboetes en beschikkingen op grond van de Wet waardering onroerende zaken. Deze blijven met de wetswijziging buiten beschouwing. Evenals het misbruik van recht waaraan bestuursorganen zich schuldig maken.

Voorts zou een voorvraag moeten zijn of de wetgever er wel aan te pas moet komen, en of het niet logischer zou zijn eerst te kijken welke mogelijkheden er nu al zijn voor het bestuur en de rechter zijn om misbruik aan te pakken binnen de bestaande wettelijke kaders.

Dit lijkt het bestuur van de VAR een goede aanleiding voor een studiemiddag over de mogelijkheden die er nu zijn om misbruik van recht tegen te gaan. Daarbij wordt enerzijds aandacht besteed aan de juridische mogelijkheden op basis van het leerstuk ‘misbruik van recht’, zoals dat inmiddels ook in het bestuursrecht is ontwikkeld. Anderzijds wordt nagegaan welke mogelijkheden een bestuursorgaan praktisch gezien heeft als het met veelschrijvers en/of misbruik wordt geconfronteerd. Te denken valt bijvoorbeeld aan een uitnodiging voor een gesprek of een verzoek buiten behandeling stellen.

Bijdragen zullen worden geleverd door:

• Mr. Hans van Leijenhorst, senior raadsheer, team Belastingrecht, gerechtshof Den Haag;
• Prof. mr. Ymre Schuurmans, hoogleraar staats- en bestuursrecht, Universiteit Leiden;
• Mr. Jurien Korzelius, juridisch adviseur, Directie Juridische Zaken, gemeente Amsterdam;

Deze genodigden zullen aan de hand van het voorgaande elk een korte inleiding verzorgen. Naast deze inleidingen zal de middag vooral bestaan uit discussie tussen de genodigden onderling en met het publiek in de zaal!

Waar?
Academie voor Bouwkunst
Hoge Zaal
Waterlooplein 211
1011 PG  Amsterdam

Tijd: start programma om 14:00 uur (ontvangst met koffie en thee vanaf 13.30 uur). Afronding rond 17:00 met aansluitend borrel, alwaar de discussie kan worden voortgezet.

Aanmelden: via var@pelsrijcken.nl. U ontvangt geen afzonderlijke bevestiging van inschrijving.

Kosten: € 75,- en gratis voor studentleden, over te maken op NL17INGB0000041521, t.n.v. VAR Vereniging voor bestuursrecht te Eemnes, onder vermelding ‘VAR-studiemiddag 5 november 2014’ en uw personalia. U ontvangt geen factuur. Voor advocaten die de bijeenkomst willen opvoeren voor NOVA-punten liggen er handtekeninglijsten klaar.

Inlichtingen: www.verenigingvoorbestuursrecht.nl; Marije Batting, tel. 070-515 3639 (kantooruren), e-mail var@pelsrijcken.nl.